di Ernesto Prudente
Capitolo 26°
Pinocchio va con i suoi compagni di scuola in riva al mare per vedere il terribile pescecane
U juorne dòppe, Pinocchio jètte a scòle cumunale. Figuràteve che succedètte quanne, tutte chille figle i bbòne mamme, vedèttere i trasì int’a scòle nu mamuocce.
Venètte a fine d’i munne: chi nce teràve a giacchètte, chi nce sceppave u cappiélle a cape, chi pruvàje a nce fà, ca gnòste, duje baffe sotte u nase e chi nc’attaccave nu cape i spàve nfacce i còsce p’u fa ballà.
Pinocchio, all’inìzje facètte finte i niénte, ma dòppe, viste ca i ccòse nun fennévene é che u cuntinuàvene a sfottere, decètte: “Uàgliù, stàteve accòrte ca je nun songhe venute ccà p’èssere sfuttute é addeventà u pazziariélle vuoste. Je ve vògle respettà ma vògle ca pure vuje me respettate a mé”
“Brave, è parlate comm’a nu libbre stracciate” nce decèttere chille fetiénte é une i chille, cchiù sfaccìmme, allungàje a mane pe nc’acchiappà u nase. Ma, nu facètte a tiémpe pecché Pinocchio stennètte a còsce sott’a tavule é nce affebbiàje nu cauce, int’i canniélle, ch’ u facèttere vedé i stélle.
“Mamme sante, che piéde tuoste ca tiéne” é chill’ate vicìne: “afusse vedé che gomite, n’ate ppòche me spaccave u piétte”.
Fatte sta ca dòppe chille cauce e chélle sbracciate, Pinocchio addeventàje sùbbete nu simpatico-ne e tutte i cumpagne u cummenzàjene a respettà. Pure u maéste fùje cuntènte pecché ère une ca stéve attiénte quann’isse spiégave é po’ ère sèmpe u primme a trasì é l’ùrteme a scì d’a scòle.
L’ùneche difiètte i Pinocchio ère chille i sa fà cu ciérte cumpagne ca nun tenévene nisciune vògle i studià.
U maéste nce facéve n’avvèrtimiénte u juorne ch’ère lascià chelle cunpagnìje é a stésse còse nce decéve pure a Fate che nun se stancave maje i nce recurdà:
“Statt’accòrte, chélle cumpagnìje te fa pèrdere u piàcére i ì a scòle é te fa capità int’a nu mare i uàje”
“Nun nce stà pèrìcule, je tènghe na cape chiéne i judìzje”.
Nu juorne mèntre stéve jènne a scòle ncontre i sòlete bancunare che nce decèttere: “A sàje a nutìzje”?
“Nò”.
“Abbasce a marìne è stracqaie nu péscecane ruosse quanne na muntagne”
“Ovère? Che fosse u stésse péscecane ca se vedètte quanne s’affunnàje pàteme”?
“Nùje jàmme abbasce a marine p’u vedé. Vvuò venì cu nuje”?
“Nò, je vògle ì a scòle. Je agg’ì a scòle”.
«Che te mpòrte d’a scòle? A scòle nc’jàmme dimane”.
“E u maéste che dìce”?
“Piénze u maéste, chille è pavàte appòste pe murmulià”
“E màmmeme”?
“Che ne sàpe”.
“Je u pescecane agge vedé, pure pe còse mèje, ma nce vaghe quanne èsche d’a scòle”
“Pòvere scème. Te cride c’u pésce sta llà é aspètte a té. Chille appéne se stufe, aìzze ncuolle é se ne và”.
“Quante tiémpe nce vò accà pe gghì int’a marìne”? dummannàje Pinocchio.
“Cu n’ore stàmme llà é turnàmme pure”.
“Allore jàmme”, decètte Pinocchio.
Comme dèttere u signàle i partènze chélle chiorme i uàgliune attaccàje a còrrere, passanne p’a campagne pe fà primme. Pinocchio stéve sèmpe annanze a tutte. Paréve ca u pòste d’i piéde tenésse i scélle.
Ogne tante s’avutàve pe sfòttere chille che stévene arète é currévene c’a léngue a fòre.
Chillu sciàurate i Pinocchio nun sapéve, nun penzàve pròprje, che disgràzje che nc’ère capità.
Capitolo 27°
Litigio fra Pinocchio e i compagni uno dei quali rimane ferito e Pinocchio viene arrestato dai carabinieri.
Arrevàte ncòppe a marìne, Pinocchio uardàje sùbbete a màre ma nun vedètte nisciune tipe i pescecàne é u mare ère lisce comm’a nu spècchje.
“U capennùgle addo stà”? dummannàje a i cumpagne.
“Sàrra jute a fà marènne”, respunnètte une i chille.
“O se sàrra menàte ncòppe u liétte pe se fà nu scampulìlle”, decètte n’ate, rerènne cchiù fòrte.
Da chélle rispòste, sènze cape né code é da chélle resàte i scème i mèrde, Pinocchio capètte ca i cumpagne avévene pigliàte pe fésse.
“Che sfìzzje nc’avìte pigliàte a me fa crédere a stòrje d’a capennùgle”?
“U sfìzzje i te fa pèrdere a scòle e i te fa venì cu nnùje. Nun te mitte scuorne i te fa vedé tutte i juorne c’a cape nfelate dint’o lìbbre é attiénte a chélle che dìce u maéste. Nun te mìtte scuorne i studià da matine a sére”
“E sé je studéje a vuje che ve ne mpòrte”.
“A nuje nce mpòrte é comme. Tu nce fàje fa na figure i mèrde cu maéste é ca ggènte».
«Pecché»?
«Pecché i uagliune ca studéjene fanne fà brutte figure a chill’ate».
“Ma je che pòzze fa pe v’accùntentà”?
“Tu è fà comm’a nuje: A scòle, i libbre, u maèste, i lezione ann’èssere i némice nuoste. Tu è lascià pèrdere”.
“E se je vulésse cuntinuà a studià”?
“Nuje nun te uàrdamme cchiù nfacce é cumme nce càpete a tìre t’a facìmme pavà”
“A mé, a verità, me facìte rìrere”
“Ué”, alluccàje u cchiù ruosse, nun fa u ualle pecché tu nun fàje paùre a nisciune. Tu si sule é nuje simme sètte”.
«Sètte comm’ì sètte peccàte murtale», decètte, rerènne, Pinocchio.
“Avite sentute! Nc’a pigliàte pe fésse. Nc’a chiàmmate cu nòmme d’i sètte peccate”.
“Mò nce chiédere scuse du sbàgle ch’è fàtte”:
“Cucù”, respunnètte Pinocchio mèntre c’a mane s’a lisciàve u nase.
“Pinocchio, ccà fennésce malamènte”.
“Cucù “
“Te facìmme turnà a case cu nase rutte”.
“Cucù”
“Mò u cucù tu dongh’je”, decètte chìlle cchiù nzìste. “Chìste è n’accunte é stipatìlle p’a céne” é l’allentàje nu cazzòtte ncape.
Pinocchio nce sferràje nu madonne i cauce ca u facètte piscià sotte p’u dulore. Fùje u signale i na uèrre generàle.
Pinocchio se defendéve comme mègle putéve, cu chìlle piéde tuoste sferràve càuce i mòrte, addò cugliéve, cugliéve. Accussì i mantenéve luntane a isse. Fu nu scuorne pe chélle chènghe i fetiénte ca pigliàjene tutte chélle ca tenévene int’i cartèlle é i menàvene ncuolle a Pinocchio che scanzave ògne còse.
Date ca Pinocchio stéve u late d’u mare, i libbre, i quadèrne é i pénne jèttere a fennì tutte a mare é i pisce
penzànne ch’ère ròbbe i mangià currèttere tutte llà attuorne. Comme dévene nu muorze nfacce a na pàggene a sputàvene sùbbete fòre é decèvene: “Nun è ròbbe pe nùje, nùje simme abituate a mangià ròbbe cchiù sapurite”.
Quanne a muìne addeventàje fèroce, nu fellone ch’ère asciute a fore ll’acque é ère arrevàte ncòppe a réne asciutte, alluccàje cu na voce i trumbone: “Fennìtele, fetiénte ca nun sìte aute. Chéste appeccicàte nun fennéscene màje bbòne. Còcche disgràzzje nce càpete sèmpe”
“Stàtte zitte, fellone fetènte é scarugnàte, mègle se te pigliàsse due pastìgle d’àleghe pe te curà sta voce i ruospe, mettènnete stise din’u liétte pe fà na sùdate”.
I cuntràre i Pinocchio nun avèvene cchù niénte a terà, allore pigliàjene a borze i Pinocchio, ca stéve llà ntèrre, é teràjene fòre tutte chélle ca nce stéve a inte, é tra ll’ate còse nce stéve pure nu libbre che pesàve comm’a nu cantone.
Une i chille agguantàje stu libbre é u menàje, cu tutte a fòrze ca tenéve, ncuolle a Pinocchio. Pinocchio s’u scanzàje é u libbre jètte a fennì ncape a n’ate uaglione ch’addeventàje janche comm’ a Calìmère é, cadènne ntèrre, decette:
“Mamma mìje, aiùtàteme, stonghe murènne”.
Vedènne chille, muorte llà ntèrre, ncoppe a réne, scappàjene tutte quante. Llà rummanètte sule Pinocchio che bagnàje nu fazzulètte a mare é nc’u mettètte nfronte.
U chiammave: “Eugenio; Eugenio, respùnneme. Nun songhe stat’je a te fa male. Mò s’a pìglene cu mé. Addo m’agge annasconnere”?
Pinocchio, chiagnènne, u cuntinuave a chiammà.
Int’a nu mumènte sentètte nu remmore arète a isse, s’avutàje e nce stévene dduje carabbiniére che nce dummannàjene che stéve facènne.
“Sto aiutànne stu cumpagne mìje”.
“Pecché, se sènte male”?
“Accussì me pare”.
“Aute che màle. A stu uaglione è state fatte male ncàpe. Chi à fatte male”?
“Je nò” decètte Pinocchio, cu nu file i voce.
“Si nun si state tu, allore chi è state? é comme ànne fàtte male ”?
“Cu stu libbre”.
«E u libbre i chi è»?
“U libbre è u mìje”.
“Baste accussì. Aìzzete a tèrre é viéne cu nnùje”.
“Ma je songhe nnucènte”.
«Aìzzete»!
Primme i se mòvere i carabbiniére chiammàjene chille pescature che se truvàvene a passà cu ciérte lanzetèlle, pecché jévene a traìne i reggiùlèlle, é nce decèttere: “Pigliàte u ferite é portàtele a case vòste facènnece tutt’i cure ca nce vònne. Nnùje dimane passàmme pe vedé é pe sapé”.
E a Pinocchio: “Avànte, cammìne ca se nò so dulure”.
Sènze ciatà, Pinocchio accummenzàje a cammenà p’a viàrèlle che purtave u paése. Nun capéve niénte tante ca nce paréve i sunnà nu brutte suonne.
Ll’uocchje vedévene dòppje, i còsce nce tremmàvene é a léngue nc’ère scése nganne é nc’a facéve a dìcere manche na paròle. U dispiacére cchiù ruosse assàje ère c’avéve passà, a mmiéze a ddùje carabbinière, sotte i fenèste d’a case d’a Fate. E si chélle u vedéve? Mamme mìje, che scuorne!
Stévene quase arrevànne int’u paése quanne nu cuorpe i viénte facètte zumpà u cappiélle a cape a Pinocchio é u purtàje na decìne i mètre cchiù luntane.
“U pòzze ì a piglià”? dummannàje Pinocchio.
“Và, ma fa na còse i prèsse”.
Pinocchio jètte, pigliàje u cappiélle a tèrre ma nvéce i su méttere ncape s’u nfelàje mmocche é pigliàje a correre a tutte fòrze vèrse a marine. Scappave comm’a nu trène.
I carabbìniére vedénne ch’ère mpussìbele agguàntarle nce aizzàjene ncuolle nu cane mastìne c’avéve sèmpe vinciute u prìmme prèmje a ògne corze.
Pinocchio curréve é u cane, appriésse a isse, arrencéve a pòche a pòche. Tante gènte se mettètte a uardà comme fennéve ma nun avèttere u sfizzje pecché chille dùje, mèntre fùjévene, aizzàjene tante i chélle pòrvere ca nun se vedéve niénte.
Capitolo 28°
Pinocchio corre il rischio di finire in padella come un pesce
Durante chélle corze desperate, Pinocchio se sèntètte pèrze. Sentéve arètre a isse, u ciàte i Malù, accussì se chiammàve u cane, nfacce i còsce. Sùle che rallentàve nu pòche ère pèrze. P’a furtune soje u mare stéve nun tante luntane. Quanne u stéve pe tuccà facètte nu zompe comm’a na ranòcchje é se truvàje int’a ll’acque.luntàne a tèrre. Malù, nvéce, s’avètte fermà, ma ca rincorze ca tenève jètte a fennì, pur’isse, int’a ll’acque.
U mare ère fute é u pòvere cane muvètte i zampe pe natà. Ma u pése ère assàje é a cape stéve sèmpe sott’acque. Facéve u zummuzzàriélle; sagliéve é scennéve. Int’a na aìzzàte i cape alluccàje: “Affoghe. Ajutàteme”:
“Jètte u sàngue”, repunnètte Pinocchio ca se vedéve vincetore.
“Ajùteme, Pinocchio, nun me fà murì”, fùje l’urdeme strille d’u cane.
“Ma s’ì t’ajùte, tu che ffàje, me curre sèmpe appriésse”?
“Nò, p’ammore i Ddìje. Fa àmprèsse pecché nun tènghe cchiù fòrze”.
Pinocchio, ca tenéve u core bbuone, s’avvecenàje, u pigliàje ca code é cu ddoje mane u teràje a gghì tèrre.
U pòvere cane tenéve na panze tante ndùrzate d’acque ca paréve nu pallone. Pinocchio u facètte stènnere luonghe luonghe ncòppe a réne, c’a cape a gghì abbasce, per nce fa scì ll’accqu che ll’avéve nturzate.
Pinocchio se fedàve pòche du cane é u lasciàje ncòppe a réne mèntr’isse se menàje n’ate vòte a mare é a mare nce decètte:
“Stàtte bbuò, Malù, fàje nu buone viagge é tante salùte a case”.
Pinocchio repegliàje a natà sèmpe còste-còste.
Nun s’alluntanàve màje a tèrre.
Attramènte ànnatave vedètte ch’a int’a na rotte, che stéve mmiéze i scògle, ascéve nu fumme nìre.
“Int’a stà ròtte, p’ascì u fumme, nc’adde stà u fuoche appicciàte. Mò tràse é me vache a scarfà”. Chéste penzàje Pinocchio.
Se stéve avvicenànne i scògle, pronte pe s’arrampecà, quanne se sentètte comme còccòse c’aizzàve é su purtàve a ghì ncòppe. Tentàje i se scapulà ma nun nc’a facètte a tiémpe. Se truvàje, senze sapé comme, int’a na rézze chiéne i pisce i tutt’i spècje. Vedètte pure ca, a dint’a rotte, ascéve nu pescatore tante brutte, ma tante brutte c’u putìve scungiùrà a nòmme é parte i Ddìje.
Ncàpe, u pòste d’i capille tenéve nu muntone d’àleghe. Na barbe lònghe u facéve paré na pescatrìce, tann’ ère brutte!
Quanne u pescatore assuccàje tutte a rézze decètte cuntènte: “Patatè, pure ògge me facce na mangiate i pisce”.
“Ménumale ca je nun songhe nu pésce» penzàje Pinocchio.
U pescatore, nvéce : «Vedimme ògge c’agge pigliàte : «Trègle, merluzze, ciéfere, sòglele, alice, retunne, pérchje” é mèntre i menàve dint’a na conche, i nduràve une pe une. Dint’ a rézze rummanètte sule Pinocchio.
Quanne u pescatore u smagliàje se facètte na meravigle i pazze: “E che pésce è chiste”? Je nun agge màje pegliàte nu pésce comm’è chiste. Sarà sicuramènte nu rance”.
“Ma qua rànce é rànce, je songhe nu mamuocce, je songhe Pinocchio”.
“Nu mamuocce”, é che ne parlamme a ffà”, decètte u pescatore, é a primme vòte ca te mange, accussì vedìmme che sapore tiéne”.
“Mangià? Ma a vuò capì ca je nun songhe nu pésce, Nun vìde ca je parle é ragione còmm’a té” «E’ òvère, decètte u pescatore, è tutt’òvère chélle che dìce, ma è pure vère ca sì nu pésce ca parle comm’a mé é je te vògle trattà cu i uànte jànche”
“E comme so’ sti uànte jànche”?
Pròprje pe te fà vedé ca te stime, te fàcce scéglere si vvuò èssere fatte fritte int’a tièlle o si t’agge cucenà int’ a na cazzaròle cu zuche i pummadore”.
“Si tòcche a mé scéglere, decétte Pinocchio, je vògle èssere lasciate lìbbere accussì me ne pòzze turnà a case mìje”.
“Tu stàje pazziànne! Te pàre ca je me facce sfottere a ccàsione i mangià nu pésce accussì curiuse comm’a té. Làsse fa a mé. Te facce fritte int’a tiélle nziéme a ll’ate pisce, te métte cu i trégle, i pèrchje é l’àmbrepìle».
Pinocchio, a stì paròle, accummenzàje a chiàgnere é a strellà é a voce aute, decève: “Quann’ère mègle se foss’jute a scòle, agge vulùte dà rètte i cumpagne é mò me trove dint’i mpicce. A corpe è a mìje”, surtànte a mìje”.
Comme u pescatore ugguantàve, Pinocchio, sciùliàve a dint’i mmàne comme si fosse nu capitone. Allore u pescatore pigliàje dduje unce e nc’attaccàje mane e piéde. Pò pigliàje na spasèlle i légne chiéne i farine é se mettètte a nfarenà tutte i pisce ch’avéve frìjere. Accummenzàje da i retunniélle, pò i trégle, i pèrchje, i ciéfre, a alìce, e pò i sòglele é l’ambrepìle. Pe l’ùrteme s’astipàje Pinocchio che, quanne se vedètte vicìne a fà chélle brutte fine perdètte a voce é ciàtave appéne-appéne.
U pòvere Pinocchio, quanne se vedètte arravugliàte int’a farìne, é u pescatore u pegliàje p’a cape, uardàje nfacce u pescatore é nce parlàje cu ll’uocchje chine i làcreme é…..
(continua)
